مقاله بررسی اختلالات دیكته‌ای كودكان استثنایی

دسته بندي : علوم انسانی » روانشناسی و علوم تربیتی
مقاله بررسي اختلالات ديكته‌اي كودكان استثنايي در 23 صفحه ورد قابل ويرايش

فصل اول

نام- ......

فاميل-.........

متولد- 1378

كلاس- دوم ابتدائي

وضعيت زايمان- طبيعي

توانائي ذهني- كاملاً عادي

ريحانه رستمي كلاس دوم نمره ديكته او معمولاً بين 14، 15 مي‎باشد در حاليكه هوش او خوب است و توانائي كارهاي انتزاعي او بالاست ولي از نظر نوشتاري ضعيف است ريحانه به صورت طبيعي به دنيا آمده و هيچگونه ناراحتي دال بر اينكه آسيب مغزي داشته باشد نيست توانايي ذهني او هم بالاست در حد طبيعي تنها اشكال او نمرات كم ديكته او مي‎باشد.
وضعيت فعلي

طي بررسيهاي مكرر ديكته او و آزمونهايي كه از او گرفتم متوجه شدم كه ايشان از نظر شنيداري و ديداري مشكل دارند بعنوان مثال بشقاب را بشگاب مي نوشت و منظور را منزور كه نشان دهنده اختلال ديداري و شنيداري او بود.


هوش

هوش او طي آزمون ريون كه از او گرفتم خوب بود و در حد نمرة (125) و طبق درسهايي كه او تا به حال نمره آورده بود نشان مي داد كه در مسئله هوشي مشكلي ندارد چون به غير از ديكته بقيه نمرات كتابهاي درسي او در حد خوبي بود.
شناخت

شناخت او نسبت به محيط و اطرافيانش خوب بود ولي كمي نسبت به بعضي مسائل بي دقتي مي كرد و مثلاً تصاويري كه به او نشان داده مي شد با كمي مكث و جابه جايي بعضي از آنها را مي گفت يا نسبت به بعضي حروف بي توجه بود كه شايد به خاطر اختلال ضعف ديداري و شنيداري او بود.
عاطفه

ريحانه از نظر عاطفي دختري بود فوق العاده حساس و مسائل عاطفي را خيلي مورد توجه قرار مي داد خصوصاً به تشويق هايي كه مي شد برايش خيلي مهم بود چون مرتب نمره هاي خوب و كلمات زيبايي را كه آموزگاران برايش نوشته بودند نشان مي داد و انتظار داشت كه او را تحسين كنم و از تحسين آفرين گفتن من واقعاً لذت مي‎برد.
احساس

ريحانه رويهمرفته احساس خوبي داشت و بيشتر از نكات مثبت اطرافيانش ياد مي كرد و اهميتي كه برايش قائل هستند و اين احساس مثبت او، او را به همه چيز خوشبين كرده بود.
خلق

ريحانه اخلاق خوبي داشت و مرتب از كلمات زيبا و لبخندي مليح كه روي لبانش بود مي‌شد اخلاقش را تا حدودي تشخيص داد و مادرش هم مي گفت هميشه همينطور است مهربان و خنده‌رو در عين حال احساس مسئوليت در مقابل كارهاي روزمره و اطرافيانش براي او مهم است.
توجه

توجه او به امور خيلي خوب بود تا جايي كه با دقت كردن همه چيزها را خيلي خوب توضيح مي داد ولي گاهي هم كمي از مسئله پرت مي شد كه شايد به خاطر ضعفهاي ياد شده بود.
تمركز:

در مورد تمركز كمي مشكل داشت يعني بايد حتماً به او گوشزد مي شد كه روي مسئله اي كه بايد پاسخگو باشد كمي تمركز كند و حواسش را جمع كند بعد از يكي دوبار تذكر تقريباً درست جواب مي داد.
ادراك:

ادراك او كمي در مقابل مسائل كه برايش مطرح مي كردم ضعيف بود خصوصاً در خواندن و نوشتن و خصوصاً در نوشتن مطلب ارائه شده با مشكل روبرو بود ولي در كل خوب بود يعني با كمي تمرين و دقت درست مي نوشت.


رفتار:

رفتار خوبي داشت بطوريكه تمام اوليا مدرسه از او راضي بودند و در خانه هم مشكلي نداشت دختر منظم و منضبطي بود.
دقت شنيداري:

دقت شنيداري او با مشكل مواجه بود و كمي جابه جا كلمات را به كار مي‎برد معلوم بود اصلاً دقت خاصي روي به كار بردن كلمات و نحوه شنيدن آنها ندارد.
دقت ديداري:

كمي با اشكال روبرو بود به خاطر اينكه كارتهاي تصاوير را با ديدن مرتبه اول به خوبي جواب نمي داد.
تمييز ديداري و شنيداري:

تمييز ديداري شنيداري او با مشكل مواجه بود چون با ريزه كاريهايي كه در تصاوير به او نشان داده مي شد اصلاً توجه نداشت و جملاتي را هم كه به كار مي بردم و از او مي خواستم بگويد با مكث و جا انداختن ادا مي كرد.
تباني حافظه ديداري و شنيداري:

رويهم رفته خيلي خوب نبود و اين مسئله را مي شد از نحوه ديكته نوشتنش متوجه شد.
شناخت اشياي محيطي

شناخت حيوانات خوب، رنگها خوب، كمي در اشكال شكل مشكل داشت كه آنهم به خاطر حساسيت ديداريش بود.
آستانه عمل

كمي با مكث ولي خوب بود و نسبتاً در عمل مشكل نداشت.
هشياري

درصد هشياري او خوب بود و زود متوجه مي شد.
انگيزه

انگيزه خوب و بسيار بالايي داشت و خود را به خاطر اينكه به همرديفهاي كلاسي برساند آماده كرده بود و با انگيزه عالي همه تمرينها را به خوبي انجام مي داد بدون احساس خستگي
كنجكاوي محيطي

كنجكاوي محيطي او خوب بود و دنبال اين بود كه مطالب جديد ياد بگيرد و مرتب سؤال مي كرد خصوصاً راجع به محيط طبيعت و اينكه هر چيزي از چي بوده و چطور درست شده.

آري اينها نشانه هاي باليني او بود كه تقريباً همه مثبت بود و در حد نرمال اما در ديكته نويسي ضعيف بود و بايد به دنبال علت مي گشتم و پس از آزمونهاي متعدد متوجه شدم كه حساسيت ديداري و شنيداري او ضعيف است.






تقويت حافظه

تمرينهايي كه براي تقويت حافظة ديداري بسيار مفيد بودند را براي او اجرا كردم و از او خواستم كه انجام دهد.

ريحانه دختر خوبي بود و دنبال اين بود كه مشكلش حل شود لذا بدون هيچ مقاومتي انجام مي داد چند نمونه از تمرينهايي كه با ريحانه كار كردم و جواب مثبتي هم گرفتم را در اينجا ذكر مي‌كنم.

تمرين

1- ابتدا دو تصوير را كه شكل هاي مختلفي داشت انتخاب كردم و به او نشان دادم و سپس تصويرها را در جاي ديگر گذاشتم و از او خواستم آن تصاويري را كه ديده نام ببرد.

2- دوباره همان تمرين اول را تكرار كردم اما اين بار به جاي دو تصوير سه تصوير به او نشان دادم و به همين ترتيب ادامه دادم و از او خواستم كه به خاطر بسپارد. پس از اينكه او مدت زماني را كه خودش كافي مي دانست به تصوير دقت كرد تصوير را برگردانده و از او خواستم كه اجزاي تصوير را بگويد معمولاً در دفعات اول بخشهاي اندكي از جزئيات در حافظة ديداري او مانده بود و بخشهايي را به خاطر نمي آورد يا اشتباه پاسخ مي داد.

سپس همان تصوير را مجدداً به او نشان دادم و از او خواستم دوباره مشاهده كند و كل اجزاي آن را به خاطر بسپارد اينبار بهتر دقت كرده بود و نوع كيفيت نگاه كردنش به تصوير خيلي بهتر شده بود و تفاوت چشمگيري داشت و به نظر من همين تفاوت مي توانست درمان پذيري خوبي براي او باشد خلاصه طي چند روز و روزانه چند دقيقه تمرين مجدداً اولين تصوير را به او نشان دادم و اجراي آنرا از او پرسيدم جالب بود كه با كمال اطمينان و اعتماد به نفس مشاهداتش را بيان كرد و واقعاً نسبت به قبل تفاوت چشمگيري در ميزان تقويت حافظه ديداري او مشاهده كردم.

راههاي ديگري هم در كتاب خوانده بودم نسبتاً همه را در مورد او به كار بردم و جواب خوبي هم گرفتم.

راه دوم براي تقويت حافظه ديداري

مجموعة محدودي از اشيا را به ترتيب خاصي چيدم و از او خواستم نام و ترتيب قرار گرفتن آنها را به خاطر بسپارد بعد چشمان او را بستم و جاي چند وسيله را با هم جابجا كردم و بعد چشمانش را باز كردم و از وي خواستم كه اشيا را به ترتيب قبلي بچيند.

تمرين سوم

با هماهنگي اوليا مدرسه از او خواستم چند دقيقه بيرون از كلاس باشد در غياب او محل نشستن يكي دو نفر از همكلاسيهايش را عوض كردم سپس او را به كلاس فراخواندم و از او خواستم تغييرات انجام شده در كلاس را پيدا كند.

از انواع اسباب بازيهاي آموزشي مربوط به حافظه مثل دومينو استفاده بايد بشود و با استفاده از آن مسابقه اي بين دانش آموزان ترتيب مي‎دهيم.

در نهايت پس از اينكه به مدت چند روز و روزانه حدود پانزده دقيقه تمرينهاي قبلي را انجام دادم كارتهاي مقوايي به ابعاد حدود 10*7 سانتي متر تهيه مي كنيم سپس واژه هايي را كه ديكته صحيح آنها نياز به حافظه ديداري دارد انتخاب كرده هر واژه را روي يك كارت مي نوشتم بهتر است واژه ها از صفحاتي از كتاب درسي دانش آموز انتخاب شود كه ديكته آنها به زودي در كلاس درس آموزش داده خواهد شد ابتدا كارتي را به او نشان مي دادم تا به اندازه كافي به آن نگاه كند سپس كارت را مخفي كرده از وي مي خواستم ديكته آن واژه را با استفاده از انگشت در هوا بنويسد اين كار براي او هم ساده‌تر و هم خوشايندتر بود از نوشتن با مداد در روي كاغذ.

پس از اينكه وي در انجام اين تمرين از خود موفقيت نشان داد و كارت را پي در پي به او نشان دادم و سپس خواستم با انگشت ديكته هر دوي آنها را در هوا بنويسد و به همين ترتيب به تعداد كارتها اضافه كردم با انجام اين تمرين روزانه 10 الي 20 دقيقه حتي پس از گذشت يك هفته دانش آموز پيشرفت محسوسي را در ديكته نشان داد مي توانيم كارتها را از واژه هاي نسبتاً مشكل كتاب درسي انتخاب كنيم در تعداد كارتهايي كه به عنوان نشانه موفقيت به دست آورده است يادداشت كرده و اين كار به خاطر تقويت رفتار وي صورت مي‎گيرد.

مي توانيم از خود دانش آموز به عنوان مربي استفاده كنيم و از او بخواهيم براي هر موفقيت به خودش امتياز بدهد.


روش امتياز دهي

1- از همه مهمتر اينكه از گفتن تعداد غلطهاي دانش آموز به هنگام انجام تمرينها يا به هنگام تصحيح ديكته خودداري كنيم.

2- هميشه بايد تعداد واژه هايي كه درست نوشته است را و از نظر او يك تلاش موفق محسوب مي‎شود را به حساب آوريم اين امر موجب تقويت ياد‌گيري وي خواهد شد.

نوشتن كلمات هم خانواده

اين تمرين موجب مي‎شود كه علاوه بر تقويت حافظه ديداري كودك درك كند كه اين كلمات يك ريشه دارند و هم خانواده هستند و بنابراين همانند هم نوشته مي‎شوند پس از چند روز تمرين اگر فقط يك واژه را به كودك ياد دهيم مثلاً واژه سبب و از او بخواهيم ديكته اين واژه ها را بنويسد (اسباب- مسبب- سببها) ميزان موفقيت او در ديكته صحيح اين واژه ها حتي اگر اين واژه ها را قبلاً نديده باشد بسيار افزايش خواهد يافت.